GELİBOLU KALESİ VE PİRİ REİS MÜZESİ
.
GEZİ TARİHİ: 05 Kasım 2019, Salı.
.
Eski hükümet konağının ve şimdi ki Gelibolu Belediyesinin bulunduğu tepenin çevresindedir.Günümüzde deniz kıyısında kalıntıları görülen Gelibolu Kalesi Bizans Döneminde 681’den 717 yılına kadar süren Arap akınları sırasında, Gelibolu’nun korunması için 711 yılında yaptırılmıştır. Daha sonra Osmanlılar döneminde onarılmıştır.
Eski kale dik ve kesik kayalara kurulu 6 köşeli bir kaledir. 70 kulesi bulunuyordu ve kale içinde XVII. yüzyılın ortalarında 300 tek katlı ev, kethüda, topçu başı ve cebeci başının konakları, su sarnıçları, cami ve hünkar hazinesi bulunmaktadır.
Kaleden geriye sadece bir burcu kalmıştır. Liman ise iki bölümden oluşmakta olup, denizle olan bağlantısını dar bir geçiş ayırır. Yol olarak kullanılan köprü limanı ikiye ayırır. Köprünün altından geçen küçük tekneler genellikle iç taraftaki havuzla bağlanmaktadır. Kule ise içteki havuzun yanında yükselmelir.
.
Gelibolu Kalesi günümüzde Piri Reisi Müzesi’ne ev sahipliği yapmaktadır. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Gelibolu Belediyesi ve Bahçeşehir Üniversitesi’nin katkılarıyla 2008 yılında düzenlenerek tekrar hizmete açılmıştır. Müzede Piri Reis’in kullandığı araç gereçler, döneme ait tablolar, gemi maketleri, Piri Reis heykeli ve denizcilik tarihini anlatan hikayeler sergilenmektedir.
.
. 
İç liman.
.
.
.
.
Piri Reis:
1465-70 yılları arasında Muhiddin Piri adıyla Gelibolu’ da doğmuştur. Dönemin ünlü deniz üssü olan Gelibolu’da yetişmiş ve Osmanlı denizcisi amcası Kemal Reis sayesinde 11-15 yaşlarında denizle tanışmıştır.
Kendinden sonraki denizcilere yol göstermesi için dolaştığı denizleri
ve yolculukları sırasında yaşadıklarını ayrıntılı bir şekilde kayıt
altında tutmuş, denize açılmadığı dönemlerde ise kendisini denizcilik
çalışmalarına adamıştır.
Denize açılmadığı bir dönemde 1513 tarihli ilk dünya haritasını çizmiştir. Bu haritanın en önemli özelliği henüz keşfedilmemiş olan Amerika kıtasına ait bilgilerin de bulunmasıdır. 1516 yılında çıktığı Mısır seferinde haritayı Yavuz Sultan Selim’e sunma fırsatı bulmuştur.
Denize açılmadığı başka bir dönemde notlarını Kitab-ı Bahriye adlı
kitap altında toplamıştır. Bu kitapta Ege ve Akdeniz adaları
tanıtılmakta, rüzgar çeşitleri, pusula ve haritanın tanımı verilmekte,
dünyanın coğrafi özellikleri anlatılmakta, Portekizlilerin
denizcilikteki ilerlemeleri ve keşifleri anlatılmaktadır. Bu kitapla
ilgili çalışmasını 1521’de tamamladıktan sonra 1522’de Rodos seferine
katılmış ve sefer sırasında kitabını Kanuni Sultan Süleyman’a sunmuştur. Denize açılmadığı bir dönemde 1513 tarihli ilk dünya haritasını çizmiştir. Bu haritanın en önemli özelliği henüz keşfedilmemiş olan Amerika kıtasına ait bilgilerin de bulunmasıdır. 1516 yılında çıktığı Mısır seferinde haritayı Yavuz Sultan Selim’e sunma fırsatı bulmuştur.
Ayrıca 1528 tarihli ikinci haritasını da padişaha hediye etmiştir. İkinci harita, ilkine göre daha büyük ölçekli ve gelişmiş olup teknik olarak dönemin en ileri örneğidir.
Uzun süre Osmanlı donanmasında görev yapmış, 1552 yılında çıktığı seferin son durağı olan Basra’da dinlenmeye muhtaç donanmayı bırakması ve Basra valisine ganimetten istediği haracı vermemesi; Mısır Beylerbeyi’nin politik hırslarının katkısıyla hizmet kusuru olarak değerlendirilmiş ve 1554 yılında Kahire’de idam edilmiştir.
.
.
.
Piri Reis bu kitapta Ege ve Akdeniz adaları tanıtmakta, rüzgar çeşitleri, pusula ve haritanın tanımı vermekte, dünyanın coğrafi özellikleri anlatmaktadır. Portekizlilerin denizcilikteki ilerlemeleri ve keşifleri hakkında notlar bulunmaktadır. Bu kitapla ilgili çalışmasını 1521’de tamamladıktan sonra 1522’de Rodos seferine katılmış ve sefer sırasında kitabını Kanuni Sultan Süleyman’a sunmuştur.
.
.
.
.
.
.
.
.
Piri Reis Gelibolu Limanı Önünde.
( Refik Aziz )
( Refik Aziz )
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
@bygölgegezgin
